Sapagkat Lagi Tayong Nagmamadali

Hindi na tayo kumakanta kung naliligo,

hindi na halos nakikipagtawanan kung kumakain,

hindi na kinakausap ang sarili sa salamin.

Hindi na natin tanda

kung kailan natin huling pinagmasdan

ang dapithapon at bukangliwayway,

kung kailan huling ikinagalak

ang biglaa’t malakas na ulan.

Hindi na tayo nakikipagkumustahan

sa mga kapatid, mga kaibigan

hinggil sa kanya-kanyang kalagayan.

Nalilimutan na natin ang rikit

ng payak at libreng mga bagay.

Nagmamadaling makina na

ang tingin natin sa buhay.

At sa pagitan ng bawat pagsalubong natin

patakbo

sa paparating na dyip,

sagsag na paglakad

papasok sa trabaho,

naiiwan natin sa hindi na nahalong kape

ang mga munting piraso

ng ating pagkatao.

12/13/16

Mekanikal

Kanina, nang lampas

dose oras na sa opisina,

natabunan ng papel,

nag-iisa,

may narinig akong

mahinang ugong ng makina.

Hinawi ko ang kurtina,

walang dumaraang sasakyan

sa malapit na kalsada.

Walang naiwang gadget sa silya,

sa mesa, istante o mesita.

Ilang araw na akong

nakatira sa opisina.

Gabi-gabing mag-isa.

Hinlalato ng relo ang mga mata.

Ito ba ay tunog

ng aking hininga?

10/14/16

Tugon

Ihihingi ko pa rin ng paumanhin

ang hungkag kong ganti

na “Ok lang,”

wala ni bahagyang ningas,

sa pangungumusta mong

biglang nagparamdam

kaninang

meron kang kailangan.

10/6/16

Titser

Marami tayong papel.

At isa na nga rito,

matabunan ng papel.

10/10/16

Sound (T)rip

May mga musika

na isasalba ka

sa parusa ng kalsada.

May mga musika na

pasasagasaan ka

sa harurot ng alaala.

10/11/16

Libro

Huwag sanang isiping

madamot ako.

Mga munti kong piraso,

itong hinihiram mo.

Ako ang napupunit

tuwing isinasauling gulanit.

Ako ang nasusugatan,

tuwing natutuklasang

may mantsang naiwan.

Huwag sanang isiping

ito ay pagkamakasarili.

Mas nais ko ang pang-uring

umiibig

kaya namimili, nag-aatubili.

10/6/16

Pahina

Merong pagkakataong

sa pagbuklat sa libro,

siyang mababasa mo

ay munti mong piraso.

10/6/16

Humahaba ang Tulay sa Ating Pagitan

Nakatitiyak na ako, kaibigan,

humaba ang tulay sa ating pagitan.

Tulad ng halos lahat,

nagsimula tayong may pader sa pagitan.

Manipis, hindi kataasan.

At aksidente,  atin itong nabutasan.

Noon tayo nagkakitaan.

Hanggang lumaki ang guwang

at gumuho itong harang.

Pero, maaari rin akong

maging higit na romantiko

sa paglalarawan,

sabihing ganito ang tadhana,

lumilikha ng paraan.

Hindi ko alam, kaibigan,

kung papaanong ang matatag na tulay

na nag-uugnay sa ating dalawa

ay tila nanghina, humaba.

Hindi ako naniniwala noong simula

sapagkat sa akin, mito lang ang ganito

nabubuhay sa mga kuwento

sa mga pelikula

sa mga salaysay

ng ating mga magulang.

Pero ngayong tayo na ang nasa edad

na siya namang magsasalaysay

nakatitiyak na ako.

Humaba ang tulay sa ating pagitan.

At batid kong maraming sanhi,

at hindi sa pagmamalaki,

hindi ko iyon maihihingi ng paumanhin.

Sapagkat iyon ay mga anak lamang

ng ating pagkakaiba

ng pagiging abala

at pagkakaroon ng distansiya

ng pangangailangang saglit na mang-iwan

para sa mga pangangailangang

dikta ng lipunan.

Ngunit nais kong humiling,

at malakas ang aking paniniwalang

bilang magkapatid, magkaibigan

hindi ito kalabisan.

Kahit humaba pa ang tulay

sa ating pagitan,

humina, na parang mawawalan ng tatag,

tumaas, maging nakalulula

tatawid pa rin ako nang paulit-ulit.

At sana, ganoon ka rin,

dahil napakabigat sa aking dibdib kung hindi.

Kahit sa gitna nitong tawiran,

katagpuin mo ako, kaibigan.

Huwag nating hayaang

bumalik sa harang

itong tulay na ating inalagaan.

10/10/16

Academic Store

Pumila siya

sa mahabang pila sa kahera.

Gaya niya

pinakamahal na paninda

ang bibilhin nila—

diploma.

10/9/16

Halloween

Tayo rin mismo

ang eskultor ng mga multo,

sa sinasabi nating

supling ng dilim,

kampon ng demonyo.

Binubuhay natin

ang mga nilalang sa mga mito

sa mga alamat—

manananggal, kapre, aswang

mangkukulam, nuno, tikbalang

sigbin, tiyanak, mambabarang—

hindi para isalba

sa kutsilyong kuko ng mga makina;

hindi para manatili sila

sa ating kultura, sa ating haraya.

Kundi sa duwag

at makasariling dahilan.

May personal

at kolektibong tayong mga aswang—

na hindi na nga matakbuhan,

hindi pa matitigan.

11/1/16

Apartment

Pinipilit mong maniwalang

may ekwalidad sa kamatayan,

espesyal na uri ng pagkakapantay-pantay,

na sa huling hantungan

walang mahirap, walang mayaman.

Pinipilit mong maniwalang

may mga bagay

na hindi saklaw

ng lupit, ng sama, ng saklap—

ng lipunang walang habag.

Nakikipagbuno ka sa pagkabagot.

Hinihintay maupos

ang mumurahing kandila

sa apartment na libingan

ng iyong ina,

samantalang nakatingin ka

sa pamilyang nangakapustura

sa musuleong putting-puti ang pintura

at nalulusaw

ang mga ice cream na Magnolia.

11/1/16

Nagpakain sa Sistema

Papasok kang masigla.

May mga mata, tainga.

May puso, may kaluluwa.

Papasok kang

buhay na buhay ang pandama.

Papasok ka sa kumpanya

na ikaw

ang ikaw.

Indibidwal na nakauunawa,

alam ang mga dapat

ang mga kailangan.

Ang para sa lipunan.

Tatabunan ka ng mga gawain

sa pinapasukan,

sasakalin

ng malalabong patakaran,

bibingihin

ng makasariling mga angal.

Mawawala ka ng panahong

magsuri, magtanong.

At dahan-dahan kang mauupos.

Patuloy kang magpapanhik-

panaog.

Panhik,

panaog.

Panhik,

panaog.

Panaog.

Panaog.

Panaog.

Panaog.

Sa mekanikal mong pagbangon,

isang umaga,

malalaglag ang iyong mga tainga,

gugulong ang iyong mga mata.

Magtatago sa unan

ang iyong kaluluwa.

9/29/16

Lunes

I

Kahapon, ang tangi mong

pahinga. At hayun ka,

nginatngat at nilapa

ng sanlaksang labada.

II

Hibla lamang ang ating

pahinga. At bukas, sa

aligagang kalsada,

mayroon muling g’yera.

III

Mga daliri tayong

mekanikal ang galaw.

At itong hawlang s’yudad,

ang matandang orasan.

IV

Maiksi lamang ang buhay,

‘ka mo. At heto pa tayo,

di masakay. Dinukutan

ng mga kamay ng relo.

9/25/16

Lipat-Bahay

I

Labis ang ating pagod

sa gin’wang paghahakot.

Ngayong gabing malungkot,

bakit di makatulog?

II

Samu’t saring gamit ang

hindi natin makita.

‘Sinama na ba sila

ng mga alaala?

III

Kay lubak nitong bagong

daan. At ayos lamang.

Sapagkat habambuhay,

di na tayi lilisan.

IV

Kay sarap gumising sa

umaga. Sa bahay na

inyo na, koleksiyon

ang laksang alaala.

9/25/16

Pag-uwi

I

Sanlaksa’ng salaysay, sa ‘ting

dinadaanan. Sayang, na

sa durog nating katawan,

larawan lang na daraan.

II

Mabuting Samaritano

rin ang ilang estranghero.

Sa b’yahe natin sa mundo,

marami ring tandang bato.

III

Mahirap lagi’ng magb’yahe

sa lungsod. May lungkot, takot.

Ngunit uuwi may sigla.

Saya ko’ng makita sila.

IV

Minsan, nakamata ang b’wan

sa ‘king pagal na katawan.

Mapanglaw, at umuusal,

“Kaya mo ‘yan, kaya mo ‘yan.”

9/28/16

2:09 AM

Bigla, babaeng kay hirap mapasagot

ang naging tingin ko sa antok.

Niligawan ko na, hinarana,

hindi pa rin ibinibigay

maski ang malabong “sige na.”

Balak ko na ngang dramahan

at pagmakaawaan.

“Please naman, please naman.”

Hindi ko na tuloy napigilan,

naitanong ko minsan:

“Ano ba ang problema?”

Kumunot ang noo niya,

parang siya pa ang takang-taka.

“Panay kasi ang isip mo sa kanya.”

Mountaineering

Ipinagkakatiwala natin,

ipinakikipagsapalaran, isinusugal

ang ating mga Linggo,

ang nag-iisang araw sa ating isang linggo

na malaya tayo,

na maaari tayong lumipad,

na nagiging buo ang ating pagiging ako.

Iniiwan natin ang lungsod,

inaakyat, sinusukat, sinusubok

ang tarik, salimuot ng mga bundok.

Sapagkat naluluha tayo, nasusuka

sa sulasok ng usok.

Natutulig sa atungal ng mga tambutso’t*

mararahas na balita.

Nanlulumo sa matinding lagim

ng mga kahirapa’t pagmamalupit.

Kaya kahit mukhang wala nang lakas,

kahit mukhang nanghihina’t napapagal

ang ating mga pakpak,

lagi pa rin tayong naglalakbay.

Kinakaya ang tarik

at ang bigat ng mga dalahin—

at putik, sakaling dumating

ang ulang mabango at malinis.

Tinatawanan natin ang mga pagkakadulas,

at alam nating tumatatag

ang ating pagkakaibigan.

Sa pagsasabi ng “Ingat,” sa mga pag-alalay.

Hindi tayo nalulula kung nasa tuktok na tayo.

Dito natin lalong pinaniniwalaang

may nakahihigit sa atin,

tahimik, walang sawang nagmamasid.

Bubusugin natin ang ating mga mata

mga pandama, at kaluluwa

sa rikit, bango, himig

ng payapa’t lungtiang paligid.

At kinabukasan, Lunes, pagkatapos ng lahat

babalikan natin ang ating mga naiwan.

Matatag na naman

ang puso’t mga laman.

At gaya ng bundok na hindi natitinag,

hindi tayo kakayaning bugbugin

ng halimaw na siyudad.

*pasintabi sa maikling kuwentong “Si Anto” ni Rogelio L. Ordoñez, na siyang pinagmulan ng linyang “atungal ng tambutso.”

Sinulid

Sinulid ka na lang kung sumagi

sa aking isip,

madaling hawiin,

mabilis mapatid.

Nadapa ako kaninang madilim-dilim.

Nakapulupot na pala

ang mga alaala mo sa akin.

Paligsahan ng mga Gusali

Marahil, iisa lamang ang kanilang pangarap

ang mahigitan ang mga ulap

o masaling ang kalawakan.

Ipagkakait ng kanilang paligsahan

ang hiwaga ng dapithapo’t bukang-liwayway,

ililihim ang pinagmumulan

ng makapangyarihang ulan,

papaslangin ang rikit

ng bahaghari’t mga bituin

at itataboy ang patnubay

ng nagmamalasakit na buwan.

Walang magtatagumpay

sa walang hanggan nilang paligsahan.

Ngunit malinaw, sa malapit nang bukas

sa atin ang mga matang mapanglaw

na mag-aapuhap ng kalangitan.

Bagahe

Iba ang mga bagahe ng ating dibdib.

Hindi naisasalansan,

hindi madaling unawain.

Sa mahaba at payapang paglalakbay

tungo sa kinalakhang lalawigan,

hindi natin sila inilalagay

sa compartment ng bus,

ipinagkakatiwala sa konduktor

o sa maalikabok na lagayan

sa ulunan ng mga upuan.

Hindi natin sila iwinawalay sa atin,

hindi lang dahil hindi maaari,

kundi dahil nais natin silang kilalanin,

unawain, kaibiganin.

Saka natin isa-isang kukunin sa ating dibdib,

dadamhin ang kanilang bigat,

kikilatisin ang mga laman

saka tatanungin ang sarili.

Kailan at saan kita nakuha?

Papaano ko kayo naipon?

Kailangan ko pa ba ang iyong bigat?

At kung maging malinaw ang lahat,

Itatapon natin sa labas ang bagahe

o isisiksik

sa mga tagong sulok sa ating dibdib.

Abril

Kaninang madaling-araw,

alinsangan ang muling

gumising, nagpabangon sa akin.

Naglalagablab ang kama

at nagbabaga ang kurtina.

Napangiti ako sa mabilis

na panunulay ng pawis.

Higit itong kaibig-ibig

kaysa dating kawalan ng himbing

sa kirot

ng malamig na pag-ibig.

Bakunawa*

Hindi ako natatakot sa eklipse

(hindi sapagkat ito ay saglit lamang)

maski pa ang matandang hiwaga’t

bagabag

ay maaaring mangahulugang

naririyan ka lamang.

Hindi ko kinatatakutan

ang sanlaksang tanong sa isip.

Kung kaya mong lunukin ang buwan,

papaano pa ang aming bayan?

Saang karagatan ka nananahan

at tuwing kailan ka umaahon?

Lalamunin ba ng dagat ang lungsod, pagkatapos?

Papaano kung nagbubuga ka ng apoy

at kung may mahampas na gusali

ang iyong buntot?

Gaano kalupit ang igaganti mo sa sanlibutan

sa pagsira sa karagatan?

Hindi ko pinanghihinayangan

ang nilunok mong mga buwan.

Sa halip, nasasabik kong inaalam

ang petsa ng laho,

inaabangan, pinagmamasdan.

At masidhi kong pangarap

na marinig ang kalampagan ng mga metal

ng aking mga kababayan

na nag-uutos,  “Iluwa mo ang buwan!

Iluwa mo ang buwan!”

Sapagkat labis itong galak

na sa di malibot na sanlibutan

lumikha ng tuldok aming panitikan.

*Sang-ayon sa Wikapedia, ang bakunawa ay “Isang malaking dragong nananahan sa ilalim ng dagat. Kinakain nito ang buwan na sanhi ng pagkakaroon ng eklipse. Sa mitolohiya [ng Pilipinas], may pitong buwan na nakapalibot sa mundo dati. Sa labis na pagkabighani sa mga ito, kinain ng bakunawa ang mga buwan hanggang sa isa na lamang ang natira. Nagalit si Bathala kaya pinarusahan at binawalan niya ang bakunawang kainin ang natitirang buwan. Subalit may mga panahong sinusuway nito si Bathala kaya nag-iingay ang mga tao gamit ang kalampagan ng mga metal upang matakot ang bakunawa at muli nitong iluwa ang buwan.” 

Ornamental

Lagi silang nasa dibdib

ng mga opisinang malamig

malinis, tahimik, bingi.

May mapagkumbabang mamahalin,

may hambog na mumurahin.

Iba’t ibang sukat. Kanya-kanyang rikit.

Nakalilibang ang laberinto

ng mga guhit:

malapad, kikipot, tutulis

liliko, iikot, iikut nang iikot

parang ipu-ipo

ninipis nang ninipis

maglalaho.

Nakaaaliw ang sabog ng mga kulay:

matingkad, masalimuot

mapusyaw, malungkot;

kanya-kanyang identidad,

kuwento, tunog.

Masigla ang saboy ng tingkad

ng nagkukubling araw.

Tahimik na umiiyak

ang mag-isang bangka sa dalampasigan.

Ipinagdiriwang ng mga damong-ligaw

ang kanilang kalayaan.

Gayunman, sa uulitin

higit sa ang mga ito

ang nais ang angkinin ng aking mga titig.

Kundi salimuot ng buhay, ng lipunan:

nakasusulasok na basurahan

kinakalkal ng walang mukhang

hukluban,

dalawang paslit na nag-aagawan

sa matigas na matigas na monay,

binatang nagnanakaw ng sulyap

sa kinang ng kuwintas.

Sapagkat ang sining

ay higit na mabigat sa dibdib

at nanggigising,

kaysa likhang palamuti lamang sa dingding.